W pracy z Pacjentem najważniejsze jest jego zdrowie i bezpieczeństwo. Opracowywane diety są indywidualnie dobierane dla każdego Pacjenta. Uwzględniają stan zdrowia, tryb życia oraz upodobania kulinarne, tak by dopasować dietę do stylu życia nawet najbardziej zajętej osoby.

Jeśli zachodzi potrzeba, pacjent otrzymuje skierowanie na dodatkowe badania, recepty na leki wspomagające odchudzanie, recepty na leki stosowane w chorobach współistniejących z otyłością (także na leki refundowane przez NFZ), skierowanie na konsultację u psychologa lub konsultację u chirurga bariatry.

Wizyty kontrolne odbywają się w odstępach od 4 do 8 tyg.

Podczas odchudzania zmniejsza się ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Może to przejściowo powodować pojawienie się zmarszczek i „wiotkiej skóry”. Pacjenci często obawiają się, że skóra stanie się „za duża”. Dlatego rozmawiamy o sposobach ujędrnienia skóry już na wstępie procesu odchudzania. Istnieje wiele preparatów i zabiegów, które poprawią kondycję skóry. Istnieje także możliwość sięgnięcia po zabiegi z zakresu medycyny estetycznej.

Co warto zabrać na pierwszą wizytę?

W gabinecie zostanie przeprowadzane ważenie, pomiar wzrostu, obwodu talii i bioder oraz składu ciała metodą bioimpedancji. Wyniki pomiarów pacjent otrzymuje w formie wydruku opatrzonegokomentarzem.

Jak rozpoznać otyłość?

Zgodnie z kryteriami WHO otyłość rozpoznaje się na podstawie  wartości wskaźnika masy ciała BMI (masa ciała (kg)/[wzrost w m]² ).

Niestety, stosując wyłącznie wskaźnik BMI można nie rozpoznać części przypadków otyłości określanej jako nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie, który u mężczyzn wynosi >25%, a u kobiet powyżej 35%. Dlatego w codziennej praktyce klinicznej tego pomiaru dokonuje się metodą bioimpedancji elektrycznej (wykorzystanie różnic między tkanką tłuszczową i innymi tkankami organizmu).

Drugim mankamentem wskaźnika BMI jest to, że nie określa on rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, co ma kluczowe znaczenie w ryzyku rozwoju powikłań otyłości. Tkanka tłuszczowa zgromadzona podskórnie nie wywiera tak niekorzystnego wpływu na zdrowie organizmu, jak tkanka tłuszczowa gromadząca się wewnątrz jamy brzusznej, nazywana tkanką tłuszczową trzewną.

Zgodnie z kryteriami Światowej Federacji Cukrzycy (IDF) otyłość trzewną rozpoznaje się u Europejczyków rasy białej przy punktach odcięcia obwodu talii dla kobiet >80 cm, a dla mężczyzn >94 cm.

Co sprzyja wystąpieniu otyłości?

–Wysoka masa urodzeniowa (noworodek >4kg) lub bardzo niska masa urodzeniowa, wcześniactwo.

-Stres – Zajadanie stresu powoduje, że włącza się wtedy apetyt, a nie głód.

Głód – oznacza zaspokojenie biologicznej potrzeby przyjęcia pokarmu celem utrzymania organizmu przy życiu.

Apetyt – to chęć zjedzenia pokarmu wynikająca z nabytych doświadczeń odczuwania ulgi lub przyjemności związanej z jego spożyciem.

– Genetyka? – Wyniki dotychczasowych badań sugerują, że w patogenezie otyłości może uczestniczyć

około 600 genów. Jednak dotychczas na świecie opisano około 200 przypadków dziedziczenia otyłości związanych z nieprawidłową funkcją jednego genu, w których występowały mutacje genu leptyny (gen ob) lub receptora melanokortyny typu 4 (MC4R).

Dzienny deficyt energetyczny można wyliczyć używając wzoru:

Dzienny deficyt energetyczny = dzienne zapotrzebowanie energetyczne – liczba spożytych kalorii w ciągu doby.

(Uwaga: Aby uzyskać deficyt, liczba spożytych kalorii w ciągu doby musi być mniejsza niż dzienne zapotrzebowanie energetyczne).

Dzienne zapotrzebowanie energetyczne wylicza się w następujący sposób:

podstawowy wydatek energetyczny (BMR) × współczynnik aktywności fizycznej, gdzie:

BMR dla mężczyzn = 11,6 × masa ciała (kg) + 879 kcal,

BMR dla kobiet = 8,7 × masa ciała (kg) + 826 kcal,

Współczynnik aktywności fizycznej:

-dla osób prowadzących siedzący tryb życia wynosi 1,3

-dla średnio aktywnych – 1,5

-przy regularnej aktywności fizycznej – 1,7.

1. kobieta o masie ciała 85 kg prowadząca siedzący tryb życia:

BMR = 8,7 x 85 kg + 826 kcal = 1566 kcal

Całkowite dzienne zapotrzebowanie energetyczne = 1566 kcal x 1,3 = 2035 kcal

Dla uzyskania redukcji masy ciała około 1 kg / tydzień liczba kalorii /24h powinna być mniejsza o ok. 1000 kcal od wyliczonego dziennego zapotrzebowania energetycznego, a dla uzyskania redukcji masy ciała o około 0,5 kg /tydzień, liczba kalorii/24h powinna być mniejsza o 500-600 kcal.

Jeżeli ustalamy dietę pozwalającą na zredukowanie 0,5 kg/tydzień dla naszej pacjentki, której

zapotrzebowanie energetyczne wynosi 2035 kcal to odejmujemy 535 kcal i zalecamy jej spożycie

dzienne 1500 kcal.

Ważnymi elementami zmian nawyków żywieniowych są również regularne spożywanie 3-5 posiłków dziennie, niedojadanie między posiłkami.

Ilość energii procentowo w poszczególnych posiłkach:

I śniadanie 25%

II śniadanie 15%

obiad 35%

podwieczorek 10%

kolacja 15%

Nie rekomenduję głodówek (0-200 kcal/dobę) oraz tzw. „diet cud”, które mogą doprowadzić do niedoborów pokarmowych lub nadmiaru niektórych składników pokarmowych, co może spowodować pogorszenie ogólnego stanu zdrowia.

Aktualne wyniki badań nie dostarczają dowodów na to, że diety, takie jak bogatobiałkowe, ubogowęglowodanowe i o niskim indeksie glikemicznym powodują większą redukcję masy ciała oraz przynoszą większe korzyści zdrowotne niż zbilansowana dieta o obniżonej ilości kalorii.

Wysiłek fizyczny stanowi tak samo ważny element leczenia niefarmakologicznego, jak zmniejszenie energetyczności diety.

Rekomenduję aktywność fizyczną areobową (tlenową) o umiarkowanym natężeniu: szybki marsz,  jazdę na rowerze, pływanie, gimnastykę w wodzie.

Docelowe tętno treningowe u osób bez chorób układu krążenia powinno wynosić 60-70% tętna maksymalnego wyliczonego ze wzoru: 220-wiek.

Farmakoterapia

Rozpoznanie otyłości lub nadwagi (BMI >27 kg/m2) u osób, u których występuje co najmniej 1 choroba będąca powikłaniem otyłości jest wskazaniem do farmakoterapii, jeżeli dotychczasowe leczenie niefarmakologiczne nie pozwoliło osiągnąć celu terapeutycznego.

 Farmakoterapia nie zastępuje jednak leczenia niefarmakologicznego, a wyłącznie stanowi jego wspomaganie (uzupełnienie).

Aktualnie w Unii Europejskiej w tym w Polsce zarejestrowane są 3 leki do wspomagania leczenia nadwagi i otyłości. Są to orlistat (Xenical ), liraglutyd (Saxenda ) i złożony preparat zawierający naltrekson i bupropion (Mysimba ).

Nie ma wystarczających danych uzasadniających stosowanie leków ziołowych, suplementów diety lub homeopatii w leczeniu otyłości. Wyjątkiem są preparaty błonnika, ponieważ wyniki pojedynczych badań wskazują, że zastosowanie ich preparatów, zawierających włókna rozpuszczalne i nierozpuszczalne, mogą poprawiać efekty niefarmakologicznego leczenia otyłości.

Do operacyjnego leczenia otyłości mogą być zakwalifikowane osoby w wieku 18-60 lat z rozpoznaniem otyłości III stopnia (BMI > 40 kg/m ) lub II stopnia (BMI 35,0-39,9 kg/m ), jeżeli występują u nich powikłania otyłości, takie jak np. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze czy zwyrodnieniowa choroba stawów, a redukcja masy ciała wpłynie na poprawę ich przebiegu.